Artyści Grupy Krakowskiej

W sali grafik i rysunków, będącej częścią ekspozycji stałej Sztuka Polska XIX i XX wieku prezentowana jest długoterminowa wystawa przybliżająca twórczość wybranych artystów I i II Grupy Krakowskiej.

I Grupa Krakowska była jedną z najważniejszych awangardowych grup artystyczny w dwudziestoleciu międzywojennym. Założona została przez młodych studentów krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, chcących zerwać z akademickim nauczaniem i wciąż panującym na uczelni tradycjonalizmem. Nie sformułowali wspólnego programu artystycznego, nie dążyli do wypracowania konkretnego stylu – najważniejsze było dla nich podążanie za nowymi prądami w sztuce. Formacja istniała w latach 1933-1937, kontynuując działalność po II wojnie światowej oraz po upadku artystycznej doktryny socrealizmu w 1956 roku. Oficjalnie nigdy nie została rozwiązana.

II Grupa Krakowska tworzona była przez wielkie indywidualności artystyczne, dla których twórczość wciąż pozostawała w kręgu inspiracji wielokierunkową sztuką zachodu – zarówno abstrakcyjną jak i figuratywną. Działali w piwnicach Pałacu Krzysztofory, siedzibie Teatru Cricot 2, gdzie organizowali liczne wystawy oraz wydarzenia artystyczne.

Na ekspozycji prezentowane są akwarele, rysunki i grafiki ze zbiorów Muzeum Częstochowskiego, autorstwa takich artystów jak: Maria Jarema, Janina Kraupe-Świderska, Jonasz Stern, Aleksandr (Sasza) Blonder, Tadeusz Kantor, Jan Tarasin, Kazimierz Mikulski, Adam Marczyński i Alfred Lenica.

/maj 2024 – listopad 2025 roku, kuratorka: Olga Desperak/

Gwiazdy polskiego szkła po 1945 roku. Wystawa ze zbiorów Pałacu Schoena Muzeum w Sosnowcu

Wystawa prezentuje przykłady wyrobów szklanych autorstwa współczesnych polskich twórców. Wśród eksponatów znajdują się reprezentatywne prace znakomitych artystów plastyków i technologów szkła, jak: Zbigniew Horbowy, Kazimierz Krawczyk, Aleksander Puchała, Bogdan Kupczyk, Józef Górski, Jerzy Słuczan-Orkusz, Jan Sylwester Drost, Ludwik Fiedorowicz i Eryka Trzewik-Drost. Pracując jako projektanci i kierownicy ds. wzornictwa, działali w najważniejszych w dziejach polskiego szkła gospodarczego i kryształowego ośrodkach, m.in. w: HSG „Ząbkowice” w Dąbrowie Górniczej, Krośnieńskich Hutach Szkła w Krośnie, HSG „Sudety” w Szczytnej, Hucie Szkła Artystycznego „Barbara” w Polanicy-Zdroju, Hucie Szkła „Tarnowiec” oraz HSG „Hortensja” w Piotrkowie Trybunalskim. Na wystawie można zobaczyć formy, które weszły do historii polskiego i światowego wzornictwa, np. Asteroid i Radiant Drosta, kultowe wyroby Trzewik-Drost (komplet Cora, świecznik Meksykanka), kieliszki Horbowego z charakterystycznymi tzw. ciągnionymi od czary smukłymi nóżkami czy zestaw Antico Józefa Górskiego.

Ekspozycja ukazuje różnorodne, przyciągające uwagę bogactwem kształtów, kolorystyki, faktur i zdobień wyroby: wazony, misy, świeczniki, komplety do napojów, patery, talerze. Jest doskonałą okazją do poznania rodzimego designu okresu powojennego oraz prześledzenia zmieniających się na przestrzeni lat trendów i tendencji stylowych.

Polskie szkło było i jest doceniane jako istotny fragment narodowego dziedzictwa kulturowego. Przez długie lata praca artystom szkła pozostawała anonimowa, dopiero ostatnie kilkanaście lat przywróciło ich znaczenie i przyniosło uznanie oraz podziw dla ich pracy.

/25 kwietnia – 28 września 2025 roku; kuratorki: Ewa Chmielewska, Katarzyna Sucharkiewicz/

Pawilon Wystawowy

ONA. Inspiracja i Symbol. Plakaty z kolekcji Konrada Rogowskiego prezentuje Krzysztof Dydo

Wystawa prezentuje plakaty oscylujące wokół tematyki kobiecości, pochodzące się z prywatnej kolekcji Konrada Rogowskiego.

Ekspozycja obejmuje kilkadziesiąt wyselekcjonowanych prac znanych polskich graficzek i grafików, które ukazują różnorodne podejścia artystyczne do tego wieloaspektowego zagadnienia. Stanowi swoistą podróż przez wizje kobiecości: od przedstawień ciała i zmysłowości, przez portrety emocji, aż po wizerunki kobiety jako matki, symbolu piękna, mądrości czy nieugiętej wojowniczki. Te różnorodne interpretacje ukazują bogactwo narracji, jakie towarzyszy refleksji nad rolą i obrazem kobiety we współczesnej kulturze wizualnej.

/7 marca – 27 kwietnia 2025 roku, kuratorka: Katarzyna Sucharkiewicz/

Lapidaria. Łukasz Chmielewski – malarstwo – wernisaż 11 kwietnia 2025, godz. 18.00

Łukasz Chmielewski podkreśla, że w jego malarstwie najważniejszym celem jest ukazanie energii – tej obecnej w zjawiskach fizycznych, przedmiotach, wydarzeniach, ale także w nas samych. Energia to nasze myśli, wspomnienia, stany emocjonalne, nasza pamięć i marzenia. W swoich pracach stara się uchwycić i ujawnić te ulotne momenty, przenieść je na płótno, wykorzystując zarówno klasyczne techniki malarskie, jak i współczesne narzędzia cyfrowe. Te, którymi się posługuje, nie są najistotniejsze – podporządkowuje je zawsze tematowi. To temat determinuje formę wyrazu i dobór technik. Artysta nie pozwala, by technologia go ograniczała. Traktuje ją jako jeden z wielu środków w swoim warsztacie. W procesie twórczym szczególnie ceni minimalizm – formalny i stylistyczny – ponieważ uważa, że prostota pozwala wybrzmieć istocie energii. Ważny jest dla niego także proces percepcji. Chciałby, aby jego obrazy były oglądane długo i w skupieniu. To właśnie czas spędzony z obrazem pozwala odkryć w nim coś więcej – emocje i energię, która nadaje kształt każdemu elementowi jego malarstwa. Lapidaria to zaproszenie do takiego właśnie doświadczenia – osobistego i introspektywnego.

Łukasz Chmielewski w 2000 r. ukończył studia w Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi. Od tamtego czasu pracuje w macierzystej uczelni, obecnie na stanowisku profesora. Prowadzi Pracownię Projektowania Form Literniczych. Jest laureatem m.in. Nagrody Polskiej Akademii Nauk i dwukrotnym laureatem Międzynarodowego Biennale Miniatury. Zajmuje się malarstwem, kaligrafią i grafiką.

/11 kwietnia – 4 maja 2025 roku, kuratorka: Anna Krakowian/

Łukasz Gawron – Pocztówki z województwa częstochowskiego

„Nie wiedziałem, że kiedyś nie będzie województwa, w tamtych czasach to była moja rzeczywistość”. Powyższe słowa autora prac najlepiej reprezentują zdziwienie wszystkich osób, dla których istnienie województwa częstochowskiego było codziennością. Gdyby to była wystawa o charakterze historycznym lub dokumentalnym szukalibyśmy na niej ważnych pism podpisanych przez premiera, portretów znanych w tamtym czasie postaci czy też charakterystycznych dla regionu krajobrazów i zabytków.

Koncepcja i metodyka pracy twórczej Łukasza Gawrona jest jednak zupełnie inna. Dokonuje on wiwisekcji własnych wspomnień z czasów dzieciństwa (i tych wczesnonastoletnich), by zaserwować odbiorcy podróż przez jego osobiste spojrzenie na ducha tamtych dni. To uświęcony czas codzienności, gdzie równie ciekawą atrakcją co odwiedziny zamku w Olsztynie była legendarna opowieść o torze wyścigowym na Wyrazowie. Zresztą motyw kultu i boskości jest w tym cyklu jasno dostrzegalny, na wystawie spotkamy rzymskiego boga handlu Merkurego, którego lokalne urodziny zbiegają się z datą powołania do życia województwa częstochowskiego (1975), zetkniemy się również z potężnym, słowiańskim bóstwem wojny i urodzaju Światowidem i doświadczymy cudownego objawienia oblicza Jezusa razem z mieszkańcami bloku w Pajęcznie.

Wreszcie ta wystawa to słodko-gorzka pocztówka, nadana z Częstochowy przeszłości do Częstochowy teraźniejszości, wysłana nie furgonetką Poczty Polskiej, a zarysowana na stalowych budach i plandekach TIR-ów, które w twórczości Łukasza Gawrona reprezentują przemieszczanie się na osi czasu wspomnień i elementów rzeczywistości, w której sam autor, jak i my jesteśmy jedynie turystami.

Autor tekstu: Jan Sętowski

Łukasz Gawron (ur. 1985), częstochowski artysta, absolwent wydziału malarstwa Uniwersytetu im. Jana Długosza w Częstochowie. Jest współzałożycielem grupy Monstfur, galerii sztuki współczesnej Iron Oxide oraz projektu Sętowski Gawron, obecnie pracujący indywidualnie pod własnym imieniem i nazwiskiem.
Głównym toposem twórczości Łukasza Gawrona jest poczucie dysocjacji, które definiuje jako bycie „Turystą w rzeczywistości”. W jego pracach motywy związane z przeszłością i teraźniejszością przenikają się do tego stopnia, że ciężko jest stwierdzić, czy dany fragment jest wspomnieniem czy wychwyconą wczoraj inspiracją. Przywołany turysta odnosi się do otoczenia, które nieświadomie kreowane tworzy przekaz na krawędzi nadmiaru i refleksji. Artysta bada także psychologiczny i emocjonalny wpływ tego, jakie miejsce w naszym umyśle zajmują marki i logotypy będące od dekad przedmiotem powszechnego kultu. Dominującym motywem w pracach Gawrona jest tył naczepy ciężarówki, która stanowi idealne podłoże do transportu wspomnień i uchwyconych w codziennym życiu fascynacji. Twórca korzysta z szerokiego spektrum środków wyrazu od malarstwa, fotografii, szablonu, przez rzeźbę współczesną, na instalacjach artystycznych kończąc.

Uczestnik kilkudziesięciu wystaw, m.in. w: Warszawie, Berlinie, Paryżu, Sztokholmie, Sydney, Bazylei oraz targów sztuki w Warszawie i Monachium. Prace współtworzone przez Łukasza Gawrona znajdują się w zbiorach Muzeum Śląskiego.

/11 maja – 8 czerwca 2025 roku, kurator: Jan Sętowski/

Muzeum Częstochowskie zastrzega sobie możliwość zmian w harmonogramie wystaw