Wystawy czasowe

Ratusz

Śródmieście. Z dziejów częstochowskiej dzielnicy

Muzeum Częstochowskie od 2019 r. organizuje wystawy w cyklu Dzielnice Częstochowy. Dotychczas zaprezentowano ekspozycje poświęcone dzielnicom: Raków, Tysiąclecie, Błeszno. Główną osią częstochowskiej dzielnicy Śródmieście stała się wytyczona w 1818 r. ulica Panny Maryi (obecnie aleja NMP). W jej środkowej części utworzono Rynek św. Jakuba (obecnie plac dr. Władysława Biegańskiego), przy którym w latach 1829–1836 wzniesiono budynek ratusza. Dzielnica rozwinęła się po obu stronach alei, od XIX w. lokowano tu różne instytucje publiczne, handlowe, bankowe, restauracje i kawiarnie. Znajdują się tu zabytkowe (głównie z II połowy XIX w. i XX w.) gmachy instytucji i kamienice mieszkalne, możemy obejrzeć ważne historycznie, artystycznie i architektonicznie kościoły, budynki szkolne i teatralne. Ekspozycji towarzyszy przewodnik Śródmieście. Vademecum dzielnicy Częstochowy. Materiały ikonograficzne (plany, ryciny, fotografie) zaprezentowane na wystawie pochodzą ze zbiorów Muzeum Częstochowskiego, Biblioteki Publicznej im. dr. Władysława Biegańskiego w Częstochowie, Archiwum Państwowego w Częstochowie oraz ze zbiorów prywatnych.

/20 grudnia 2024 – 30 marca 2025, kurator: dr Juliusz Sętowski/

Przekazy Narodowego Banku Polskiego dla Muzeum Częstochowskiego z lat 2021–2024 – udostępnienie wystawy: 14 stycznia 2025

Dzięki przekazom dokonanym przez Departament Emisyjno-Skarbcowy Narodowego Banku Polskiego w Warszawie, Muzeum Częstochowskie w latach 2021–2024 powiększyło swoją kolekcję numizmatyczną o kolejne monety i banknoty kolekcjonerskie z emisji: czerwiec 2019 – listopad 2023. Przekazy te obejmują 113 sztuk monet oraz 20 sztuk banknotów, w tym także wzorów banknotów (specimenów). Jedna z monet tj. 10 hrywien „Дружба та братство – найбільше багатство” (Przyjaźń i braterstwo to największe bogactwo), została wyprodukowana na zlecenie Narodowego Banku Ukrainy przez Wytwórnię Banknotów i Monet Narodowego Banku Ukrainy. Natomiast reszta monet została wyprodukowana na zlecenie NBP przez Mennicę Polską S.A., a banknoty przez Polską Wytwórnię Papierów Wartościowych S.A. Na wystawie, na której zaprezentowane zostały monety kolekcjonerskie i okolicznościowe, znajdą się m.in. serie aktualnie emitowane przez NBP takie jak: „Odkryj Polskę”, „Wielkie aktorki”, „Historia monety polskiej”, „Polskie Termopile”, „Wyklęci przez komunistów żołnierze niezłomni”, „Skarby Stanisława Augusta”, „Stulecie odzyskania przez Polskę niepodległości”, „Wielcy polscy ekonomiści”, „Historia polskiej muzyki rozrywkowej”, oraz liczne monety jubileuszowe, które stanowią okazję do upamiętnienia ważnych historycznych rocznic i postaci z Polską związanych. Podobnie jest z banknotami kolekcjonerskimi, które emitowane są głównie z okazji ważnych wydarzeń lub też dla upamiętnienia wybitnych postaci, autorytetów i ich ról jakie odegrały w historii Polski.
Należy dodać, że monety kolekcjonerskie wykonywane ze srebra, są często uatrakcyjniane poprzez dodanie elementów wykonanych z innych materiałów np. bursztynu, krzemienia pasiastego czy szkła, lub użycia do ich wykonania dodatkowych technik, np. nadruków wykonanych w technice tampondruku, druku UV, czy matowienia laserowego. Ponadto wszystkie monety kolekcjonerskie pakowane są w kapsuły i umieszczane w kolekcjonerskim etui, do którego dołączany jest również certyfikat. Natomiast monety okolicznościowe w standardzie obiegowym i wartości nominalnej 5 złoty, charakteryzują się tym, że ich pierścień wykonany jest z miedzioniklu, a rdzeń z brązalu.
Zaś banknoty kolekcjonerskie umieszczone są zazwyczaj w ochronnych etui papierowo-foliowych, na których można odnaleźć informacje związane z konkretną emisją. Prócz tego różnią się od banknotów obiegowych bogatszą symboliką wizerunków postaci, czy wydarzeń, kompozycją i szczegółami tematycznymi, a także parametrami technicznymi i graficznymi, jak i liczbą i formą zastosowanych zabezpieczeń przed fałszerstwami, kolorystyką, wymiarami czy technikami druku.
Zarówno banknoty kolekcjonerskie, jaki i monety kolekcjonerskie i okolicznościowe emitowane przez NBP, są prawnym środkiem płatniczym w Polsce. Warto jednak pamiętać, że wspomniane numizmaty osiągają na rynku kolekcjonerskim wartość znacznie wyższą od nominału. Posiadacz monet lub banknotów kolekcjonerskich, powinien więc mieć na uwadze fakt, że regulowanie nimi płatności może oznaczać dla niego sporą stratę finansową. /Łukasz Pabich/

/14.01–16.02.2025, kurator: dr Łukasz Pabich/

Galeria Dobrej Sztuki

Moment Street Photo Awards 2024

Międzynarodowy konkurs Fujifilm Moment Street Photo Awards jest organizowany od 2019 r. Działanie promuje fotografię uliczną. Muzeum Częstochowskie rozpoczęło współpracę związaną z organizacją konkursu z Urzędem Miasta Częstochowy i Ośrodkiem Promocji Kultury Gaude Mater w 2023 r. W 2024 roku 707 autorów nadesłało 3416 zdjęć, a Jury w składzie: Latife Solak Baudet, Anna Kłosek, Ewa Meissner, Valérie Six, Bert De Busschere oraz Maciej Jeziorek postanowiło zakwalifikować na wystawę pokonkursową 55 fotografii 53 autorów.

/ grudzień 2024 – luty 2025, kurator: Adam Markowski, koordynacja ze strony Muzeum Częstochowskiego: Monika Świerczewska/

Artyści Grupy Krakowskiej

W sali grafik i rysunków, będącej częścią ekspozycji stałej Sztuka Polska XIX i XX wieku prezentowana jest długoterminowa wystawa przybliżająca twórczość wybranych artystów I i II Grupy Krakowskiej.

I Grupa Krakowska była jedną z najważniejszych awangardowych grup artystyczny w dwudziestoleciu międzywojennym. Założona została przez młodych studentów krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, chcących zerwać z akademickim nauczaniem i wciąż panującym na uczelni tradycjonalizmem. Nie sformułowali wspólnego programu artystycznego, nie dążyli do wypracowania konkretnego stylu – najważniejsze było dla nich podążanie za nowymi prądami w sztuce. Formacja istniała w latach 1933-1937, kontynuując działalność po II wojnie światowej oraz po upadku artystycznej doktryny socrealizmu w 1956 roku. Oficjalnie nigdy nie została rozwiązana.

II Grupa Krakowska tworzona była przez wielkie indywidualności artystyczne, dla których twórczość wciąż pozostawała w kręgu inspiracji wielokierunkową sztuką zachodu – zarówno abstrakcyjną jak i figuratywną. Działali w piwnicach Pałacu Krzysztofory, siedzibie Teatru Cricot 2, gdzie organizowali liczne wystawy oraz wydarzenia artystyczne.

Na ekspozycji prezentowane są akwarele, rysunki i grafiki ze zbiorów Muzeum Częstochowskiego, autorstwa takich artystów jak: Maria Jarema, Janina Kraupe-Świderska, Jonasz Stern, Aleksandr (Sasza) Blonder, Tadeusz Kantor, Jan Tarasin, Kazimierz Mikulski, Adam Marczyński i Alfred Lenica.

/maj 2024 – listopad 2025, kuratorka: Olga Desperak/

Pawilon Wystawowy

Klasycy. Polska sztuka współczesna z kolekcji Jolanty i Piotra Marców

Wystawa prezentuje twórczość współczesnych polskich artystów, takich jak Magdalena Abakanowicz, Tadeusz Kantor, Jan Tarasin, Henryk Stażewski, Piotr Potworowski, Teresa Pągowska, Alina Szapocznikow, Kazimierz Mikulski, Alfred Lenica, Jan Lebenstein czy Stefan Gierowski. W ramach ekspozycji pokazujemy blisko osiemdziesiąt wyjątkowych dzieł – obrazów, grafik i rzeźb – autorstwa trzydziesty siedmiu wybitnych artystów, klasyków rodzimej sztuki po 1945 roku.
Obraz sztuki tego okresu kształtowały wielkie indywidualności. Artyści czerpali inspiracje z europejskiej awangardy, pozostając jednocześnie zakorzenionymi w lokalnych tradycjach. Poszukiwali nowych form wyrazu, przełamywali schematy, wyznaczali kierunki rozwoju, eksplorowali nowe obszary sztuki i nawiązywali dialog z odbiorcami, posługując się świeżym, nowatorskim językiem.
Byli to artyści otwarci na eksperymenty, uprawiający różne dziedziny sztuki, przekraczający granice tradycyjnych technik i dyscyplin. Niektórzy z nich podążali za światowymi trendami, zmieniając stylistykę, inni zaś konsekwentnie i niestrudzenie pracowali w obrębie jednej konwencji, skupiając się na wybranych problemach artystycznych.
Wystawa ukazuje tę inspirującą różnorodność postaw i koncentruje się na najważniejszych zjawiskach polskiej sztuki współczesnej. Została podzielona na trzy sekcje: „Materia / struktura / tkanka”, „Linia / znak / kształt” oraz „Metafora / aluzyjność / przestrzeń”.
Prezentujemy prace przedstawicieli ważnych ugrupowań awangardowych, takich jak Grupa Krakowska, Grupa 55, 4F+R, Praesens oraz międzynarodowego ruchu Phases. Ekspozycja obejmuje przykłady różnych kierunków i tendencji artystycznych, w tym surrealizmu, malarstwa materii, Nowej Figuracji, powojennego koloryzmu oraz abstrakcji geometrycznej.
Nowa wystawa w Muzeum Częstochowskim to wyjątkowa okazja do zapoznania się z dziełami-symbolami, najbardziej charakterystycznymi dla dorobku poszczególnych artystów. Zobaczymy m.in. tkaniny Magdaleny Abakanowicz, monumentalną „Kompozycję” Piotra Potworowskiego, reprezentatywne obrazy Tadeusza Brzozowskiego i Teresy Pągowskiej, biologiczny kolaż Jonasza Sterna, „Figurę osiową” Jana Lebensteina, „Kompozycję kół” Jana Berdyszaka oraz efektowne płótno Stefana Gierowskiego.
W zespole prezentowanych dzieł znajdują się także rzadkie przedstawienia, m.in. z wczesnych, poszukiwawczych okresów twórczości Henryka Stażewskiego, Teresy Pągowskiej i Kajetana Sosnowskiego.
Wystawa ma szczególną wartość, ponieważ prace pochodzą z prywatnej kolekcji i na co dzień nie są dostępne publicznie. Jest to pierwsza publiczna prezentacja tego znakomitego i cennego zbioru.
Państwo Marcowie rozpoczęli kolekcjonowanie dzieł sztuki – obrazów, rysunków, grafik, rzeźb i fotografii – ponad dwadzieścia lat temu. Pozyskiwali je na aukcjach, w galeriach sztuki, od kolekcjonerów i samych artystów. Zbiór szybko wzbogacał się o wartościowe przykłady rodzimej twórczości. Obecnie kolekcja liczy ponad 2000 prac, dokumentujących najważniejsze postawy i tendencje w sztuce od połowy XX wieku do czasów współczesnych. W ramach ekspozycji odbędą się wykłady, spotkania oraz oprowadzania kuratorskie.

Katarzyna Sucharkiewicz

/19.10.2024–26.01.2025, kuratorka: Katarzyna Sucharkiewicz/

Muzeum Częstochowskie zastrzega sobie możliwość zmian w harmonogramie wystaw