Wacław Tokarz, Władysław Terlecki

Wacław Tokarz, Władysław Terlecki
Ratusz, Gabinet Wybitnych Częstochowian, listopad 2008 – grudzień 2008

W ramach cyklu wystaw prezentowanych w Ratuszu, w połowie listopada, w Gabinecie Wybitnych Częstochowian zagościli Władysław Terlecki i Wacław Tokarz.
To pierwsza tego typu dzielona ekspozycja, dotychczas gabinet był oddawany pod władanie jednej osoby. Tym razem podziwiamy jakby dwa gabinety na raz. Co łączy te dwie postacie? Okazuje się, że nie jest to jedynie dzień ich śmierci, czyli 3 maja – Tokarza 1937 r., Terleckiego 1999 r. Nie mogli się poznać, Terlecki urodził się 2 lata po śmierci Tokarza. Łączą ich przede wszystkim wspólne fascynacje. Obaj interesowali się historią Polski, a w szczególności okresem powstania styczniowego – Wacław Tokarz jako historyk, Władysław Terlecki jako polonista, literat. Ich sylwetki postanowiono przypomnieć w gabinecie między innymi ze względu na obchody 90. rocznicy odzyskania Niepodległości, zwłaszcza że tematyka narodowowyzwoleńcza była im nad wyraz bliska. Jednak tak jak wszystkie poprzednie gabinetowe wystawy, tak i ta prezentuje swoich bohaterów wielostronnie, kładąc nacisk na pełnowymiarowość ich postaci. Dlatego też na wystawie znajdziemy dokumenty potwierdzające różne wydarzenia z ich życia osobistego i zawodowego, jak i dokumentujące ich pracę twórczą.
Wacław Tokarz, jeden z najwybitniejszych polskich historyków, urodził się 7 czerwca 1873 r. Większość źródeł podaje, że w Częstochowie, jednak stało się to wątpliwe po tym, jak nie udało się odnaleźć w archiwach jego aktu urodzenia. Dzięki dokumentom, które udostępniło nam Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, możemy zobaczyć, że praktycznie wszędzie widnieje jako miejsce urodzenia Częstochowa. Tokarz ukończył Gimnazjum Rządowe w Częstochowie (obecnie IV Liceum Ogólnokształcące im. Henryka Sienkiewicza), później studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim. Już wówczas pisywał do „Przeglądu wszechpolskiego”, „Głosu” i „Tygodnia”, dodatku do „Kuriera Lwowskiego”. Był związany z Narodową Demokracją. Zmienił orientację, po tym jak stronnictwo zaniechało walki o niepodległość. Wstąpił wtedy do Polskich Drużyn Strzeleckich, a w 1914 r. do Legionów. Stan zdrowia nie pozwalał mu na służbę liniową, został przydzielony do Departamentu Wojskowego NKN-u. Był bliskim współpracownikiem Sikorskiego. Zaczął interesować się historią wojskowości. Badał problematykę powstań narodowych, kładąc nacisk na kwestię: „czy zrobiono wszystko, by wygrać?”. Doprowadził do zezwolenia na wydawanie czasopism wojskowych „Bellony” i „Wiarusa”. Od 1918 r. był w Wojsku Polskim, działał m.in. w Wojskowym Instytucie Naukowo-Wydawniczym. Po sporach z Piłsudskim, odszedł z Wojska w 1927 r. Wydał m.in. publikacje Sprzysiężenie Wysockiego i noc listopadowa, Wojna polsko-rosyjska 1830–1831.
Władysław Terlecki urodził się 18 maja 1933 r. Był pisarzem, scenarzystą – autorem powieści i opowiadań historycznych, związanych tematycznie z powstaniem styczniowym (Spisek, Dwie głowy ptaka, Powrót z carskiego sioła, Rośnie las, Lament), słuchowisk, utworów dramatycznych oraz scenariuszy filmowych. Absolwent II Liceum Ogólnokształcącego im. Romualda Traugutta w Częstochowie. W 1955 r. ukończył filologię polską na Uniwersytecie Wrocławskim. Związał się ze środowiskiem „Wrocławskiego Tygodnika Katolickiego”. Debiutował reportażami w tygodniku „Dziś i jutro”. W latach 1958–1968 był redaktorem działu prozy w dwutygodniku „Współczesność” Od 1967 r. pracował w Redakcji Słuchowisk Polskiego Radia. W 1973 r. Otrzymał nagrodę im. Kościelskich. Był członkiem Związku Literatów Polskich, Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, PEN-Clubu. Na wystawie, w części poświęconej Terleckiemu, będziemy mogli zobaczyć m.in. karty maszynopisów jego powieści oraz osobistą maszynę do pisania, plakaty i afisze z całej Polski, dokumentujące wystawienia spektakli wg jego scenariuszy.
Eksponaty pochodzą ze zbiorów: Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu, Biblioteki Publicznej im. dra Władysława Biegańskiego w Częstochowie, Teatru im. Adama Mickiewicza w Częstochowie, II Liceum Ogólnokształcącego im. Romualda Traugutta w Częstochowie, Redakcji miesięcznika „Palestra”, Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Biblioteki Narodowej w Warszawie oraz od rodziny W. Terleckiego: Lucyny Terleckiej, Stanisława Mikkego i osób prywatnych

 

Comments are closed.

Muzeum

Muzeum

Muzeum Częstochowskie jest najstarszą instytucją kultury regionu częstochowskiego. Odgrywa istotną rolę w jego życiu społecznym i kulturalnym, wpływa znacząco na tradycję i historię.

Kontakt

Kontakt

Muzeum Częstochowskie
Aleja NMP  47
42-217  Częstochowa
tel. 34 360 56 31
muzeum@muzeumczestochowa.pl