Jerzy Władysław Kołakowski (1907-1980) i Politechnika Częstochowska
Ratusz, Gabinet Wybitnych Częstochowian, listopad 2009 – luty 2010

Na początku listopada 2009 r. nastąpiła kolejna odsłona w Gabinecie Wybitnych Częstochowian. Tym razem w parterowych salach Ratusza zagościł prof. dr inż. Jerzy Władysław Kołakowski – założyciel i pierwszy rektor Politechniki Częstochowskiej, postać która chlubnie zapisała się na kartach historii naszego miasta. Jerzy Kołakowski był jednym z nominowanych w plebiscycie ogłoszonym w 2000 r. do tytułu „Częstochowianina Stulecia”. W tym roku przypadł jubileusz 60-lecia powstania Politechniki i wystawa wpisała się w te obchody.
Jerzy Kołakowski urodził się 30 sierpnia 1907 r. w Częstochowie. Był synem Bolesława Kołakowskiego i Marii z Reterskich. Uczęszczał do Gimnazjum Męskiego Towarzystwa Opieki Szkolnej (później Gimnazjum im. Henryka Sienkiewicza). W 1917 r. przeprowadził się z rodziną do Bełchatowa, gdzie ojciec dostał posadę dyrektora gimnazjum. W 1924 r. rozpoczął studia na Uniwersytecie Warszawskim, następnie przeniósł się na Politechnikę Lwowską. W 1935 r. ukończył studia, uzyskując dyplom inżyniera mechanika. W latach 1933-34 służył w Szkole Podchorążych Rezerwy Saperów w Modlinie, a w czasie kampanii wrześniowej 1939 r. walczył w obronie Modlina. Od 1941 kierował miejską betonownią w Warszawie. Należał do ZWZ-AK. We wrześniu 1944 r. został aresztowany we Włochach pod Warszawą i wysłany do obozu w Oświęcimiu, a potem do obozu w Buchenwaldzie. Po uwolnieniu w kwietniu 1945 r. przez wojska amerykańskie był wiele miesięcy leczony na oczy.
Później pełnił funkcję przewodniczącego Komitetu Polskiego i współpracował z Polską Misją Repatriacyjną. Rozprawę doktorską obronił w 1946 r. na Uniwersytecie w Getyndze. W tym też roku powrócił do kraju. W 1949 r. powierzono mu misję organizacji Szkoły Technicznej w Częstochowie, która w 1955 r. została przekształcona w Politechnikę Częstochowską. Kierował Katedrą Mechaniki i Wytrzymałości Materiałów, później Katedrą Maszyn i Technologii Obróbki Plastycznej. W 1952 r. został pierwszym rektorem Politechniki Częstochowskiej, ale już wcześniej pełnił te obowiązki. W 1955 r. otrzymał tytuł docenta, a w 1967 r. profesora. W latach 1960-63 mieszkał w Bagdadzie, gdzie pracował na tamtejszym uniwersytecie. Po powrocie ponownie kierował Katedrą Maszyn i Technologii Obróbki Plastycznej. W 1965 r. organizował Wyższą Szkołę Inżynierską w Zielonej Górze. Kołakowski powołał również do życia częstochowski oddział Stowarzyszenia Inżynierów Techników Mechaników Polskich i Naczelną Organizację Techniczną w Częstochowie.
Zmarł 19 listopada 1980 r., został pochowany na cmentarzu Kule w Częstochowie.
Na wystawie poświęconej temu wybitnemu częstochowianinowi możemy zobaczyć wiele dokumentów, zdjęć, które przybliżą zarówno drogę jego kariery zawodowej (Częstochowa, Bagdad, Zielona Góra), jak i zagmatwane koleje jego losu, pobyt w obozach koncentracyjnych. Unikalnym eksponatem jest jego nr obozowy zachowany na skrawku materiału. Pokazujemy także częstochowskie korzenie bohatera prezentowanej wystawy. Jeśli chodzi o Politechnikę Częstochowską, zobaczyć możemy dokumenty z pierwszych lat jej działalności: akt erekcyjny, pierwszy sztandar uczelni, czy protokoły organizacyjnego Komitetu Obywatelskiego. Historię przybliża nam także film „Spacer w historię – wczoraj i dziś Politechniki Częstochowskiej 1949-2009”. Materiały, które są prezentowane na wystawie, pochodzą ze zbiorów Rodziny, Pani Zdzisławy Kołakowskiej, z archiwum Politechniki Częstochowskiej oraz Biblioteki Głównej Politechniki Częstochowskiej i Wydawnictwa Politechniki Częstochowskiej, z Galerii Sztuki Odlewniczej im. prof. Wacława Sakwy, od Stowarzyszenia Wychowanków Politechniki Częstochowskiej, od częstochowskiego oddziału Naczelnej Organizacji Technicznej, ze zbiorów Muzeum Częstochowskiego oraz od osób prywatnych i pracowników uczelni.